Καταλαχού θα πει τυχαία, κατά σύμπτωση, κατά τύχη, από το μεσαιωνικό ρήμα καταλαχαίνω (συναντώ, βρίσκομαι κάπου).
Το Καταλαχού δημιουργήθηκε από μια ομάδα που ξεκίνησε να διερευνά τρόπους για τη σύνδεση των αγροτικών προϊόντων και προϊόντων μεταποίησης με την καθημερινότητα μας σε μια μεγαλούπολη, όπως η Αθήνα.
Τι είναι το Καταλαχού;
Είναι ένα οπωροπαντοπωλείο/αναψυκτήριο, με δυνατότητες έκδοσης και έντυπου υλικού, το οποίο λειτουργεί από το καλοκαίρι του 2015. Η δομή του είναι συνεργατική και έχει τη νομική μορφή της κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης. Aποτελείται από δώδεκα μέλη, εκ των οποίων ορισμένα απασχολούνται πλήρως ή μερικώς σε αυτήν. Ανώτατο όργανο λήψης αποφάσεων για τα κομβικά ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία του συνεταιρισμού και του καταστήματος αποτελεί η γενική συνέλευση όλων των μελών ενώ τα τρέχοντα διαχειριστικά ζητήματα αντιμετωπίζονται μέσω της διαχειριστικής συνέλευσης των μελών που εργάζονται στο κατάστημα.
Πρωταρχικός στόχος του Καταλαχού είναι η διαμόρφωση και ενίσχυση μιας συγκεκριμένης προσέγγισης γύρω από το ζήτημα της γεωργικής παραγωγής και της διάθεσης των αγροτικών προϊόντων, για την οποία θα εξηγήσουμε λίγα πράγματα στη συνέχεια. Σε γενικές γραμμές, μέσα από το Καταλαχού, επιχειρείται η προμήθεια και διάθεση αγροτικών προϊόντων ή προϊόντων μεταποίησης από συγκεκριμένες παραγωγικές μορφές, η επίτευξη προσιτών τιμών, η βιωσιμότητα της κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης και η διεύρυνση των δραστηριοτήτων της.
Περιεχόμενο λειτουργίας
Δημιουργήσαμε το Καταλαχού, εκτός των άλλων, προκειμένου να διαμορφώσουμε μία ικανή πρόσβαση σε προϊόντα διατροφής καλής ποιότητας για εμάς τους ίδιους και για τους ανθρώπους μας. Το Καταλαχού είναι ένας τρόπος να τρεφόμαστε οι ίδιοι, τα παιδιά μας, οι δικοί μας άνθρωποι, φίλοι και συγγενείς, με προϊόντα που εμπιστευόμαστε. Στις συνθήκες της όλο και πιο έντονης εκβιομηχάνισης της αγροτικής παραγωγής και της συγκέντρωσης του γεωργικού κλήρου σε μεγάλες εταιρείες, η σύνδεση με το προϊόν και τον παραγωγό του μοιάζει ανέφικτη και ο έλεγχος των τρόπων παραγωγής προσχηματικός. Θεωρούμε την ύπαρξη μιας ηθικής οικονομίας αναγκαία -και- για το ζήτημα της τροφής, και η ύπαρξη μιας ηθικής οικονομίας με τη σειρά της προϋποθέτει την ύπαρξη σχέσεων πρόσωπο με πρόσωπο. Στην πράξη λοιπόν, στα λίγα τετραγωνικά ενός χώρου όπως το Καταλαχού, επιδιώκουμε να αναπτύσσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης τόσο με τους προμηθευτές όσο και με τους ανθρώπους που μας επιλέγουν. Να σημειώσουμε ότι πολλές από αυτές τις σχέσεις προϋπήρχαν του Καταλαχού και αποτέλεσαν τη βάση για την έναρξη και τη συνέχισή του.
Μιλώντας ειδικότερα για τη περίπτωση της μαναβικής, επιλέγουμε να προμηθευόμαστε τα φρέσκα προϊόντα μας από συγκεκριμένους παραγωγούς με τους οποίους συνεργαζόμαστε, μακριά από το δίκτυο του χονδρεμπορίου. Μας ενδιαφέρει να στηρίξουμε και να στηριχθούμε από υπάρχουσες συνεργατικές/οικογενειακές παραγωγικές δομές και να γίνουμε μια αφορμή για την διεύρυνση τους. Οι παραγωγοί μας είναι μεμονωμένα άτομα, οικογενειακές μονάδες, παρέες, συνεργατικές ομάδες και συνεταιρισμοί. Αυτή μας η επιλογή δημιουργεί πολλές φορές ελλείψεις σε ορισμένα είδη προϊόντων. Είναι μια δυσκολία που προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε καλώντας τις συνεργατικές δομές ή τους μεμονωμένους παραγωγούς να έχουν έναν αναβαθμισμένο καλλιεργητικό προγραμματισμό στην επόμενη περίοδο.
Όσο μας ενδιαφέρει να γνωρίζουμε τον τρόπο οργάνωσης της παραγωγής εξίσου μας αφορά και ο τρόπος καλλιέργειας. Στην περίπτωσή μας, κύριος γνώμονας για την επιλογή ή όχι ενός προϊόντος είναι το αν έτυχε μιας καλλιεργητικής φροντίδας που σεβάστηκε τη φύση και τον άνθρωπο. Μας αφορά και μας απασχολεί η αναλυτική ενημέρωσή μας γύρω από τα προβλήματα που αντιμετώπισε ο παραγωγός και τον τρόπο που επέλεξε για να τα ξεπεράσει. Με αυτό το σκεπτικό τα πρωτόκολλα των ημερολογίων καλλιεργητικής φροντίδας, οι πιστοποιήσεις για το αν ένα προϊόν είναι ή όχι βιολογικής γεωργίας όσο και το ζήτημα των ελέγχων ενώ έχουν τη σημασία τους, δεν αποτελούν από μόνα τους ικανές συνθήκες για την προτίμησή μας.
Το γεγονός ότι απευθυνόμαστε σε μικρούς ή σχετικά μικρούς παραγωγούς έχει ως αποτέλεσμα και την ύπαρξη μιας ποικιλίας προϊόντων του ίδιου είδους με διαφορές στη γεύση, το σχήμα, την όψη, το χρώμα και το άρωμά τους. Από την παρουσία και τις ποσότητες τους μαθαίνουμε την εποχική διαθεσιμότητα των προϊόντων της γης και τις διαφορετικές ποικιλίες τους και ενημερωνόμαστε για τις τρέχουσες κάθε φορά καιρικές συνθήκες. Έτσι -σε αντίθεση με την ομοιομορφία και την μόνιμη διαθεσιμότητα των προϊόντων στα ράφια των μεγάλων αλυσίδων διάθεσης τροφίμων- η «προσωπικότητα» των προϊόντων που περνάνε από το Καταλαχού, οι ποσότητες τους ακόμα και το γεγονός ότι τα περιμένουμε και τα καλωσορίζουμε όταν είναι έτοιμα, μας καλούν να θυμηθούμε και να ασκηθούμε σε μια διατροφή που συμβαδίζει με τη ροή των εποχών και των μηνών με σεβασμό στη γη, στις συνθήκες και στους παραγωγούς.
Ακόμα, η ύπαρξη διαφορετικών ειδών μελιού ή μήλων στα ράφια του καταστήματος, δείχνει και στους ίδιους τους παραγωγούς ότι τα προϊόντα δεν είναι ανταγωνιστικά μεταξύ τους αλλά συμπληρωματικά, όταν πληρούν προϋποθέσεις ποιότητας και αποφεύγουν καταστάσεις υπερτιμολόγησης. Αποδείχθηκε στην πράξη πως είναι δυνατό, σίγουρα όμως καθόλου εύκολο, τα αγροτικά προϊόντα που φτάνουν απευθείας από τους παραγωγούς στους καταναλωτές μέσα από ένα πρατήριο να έχουν τιμές κατά κανόνα καλύτερες ακόμα και από αυτές των καταστημάτων μεγάλων αλυσίδων.
Στα εννιά χρόνια λειτουργίας μας...
...γνωρίζουμε ότι η εμπιστοσύνη που στάθηκε αφορμή για το βήμα μας δοκιμάστηκε και μπορεί στη πράξη να αποτελεί τον οδηγό μας στους στόχους μας, μια σίγουρη βάση στις σχέσεις που χτίζουμε και το μέσο για να ξεπερνάμε τις όποιες δυσκολίες παρουσιάζονται. Ανυπομονούμε για τα επόμενα και συνεχίζουμε στις αρχικές μας κατευθύνσεις με αποφασιστικότητα και αρκετά περισσότερες γνώσεις. Σας ευχαριστούμε ως συνοδοιπόρους για τη στήριξή σας.